یک کارشناس مسائل بین الملل به خبرآنلاین گفت که ترکیه به کردها اجازه خودمختاری و تشکیل کشور نخواهد داد. چراکه آنها تحت حمایت امریکا هستند. از سوی دیگر روسیه نیز پس از جنگ اوکراین خیانت ترکیه را پاسخ می دهد و در این میان ایران باید هوشمندانه عمل کند.
زهره نوروزپور: آتش زیرخاکستر سوریه پس از ۱۳ سال شعلهور شد. آیا بازیگران منطقه خود را آماده این آتش همهگیر کرده بودند؟ آیا روسیه و ایران از قبل آمادگی داشتند که بلاخره سوریه اسد سقوط خواهد کرد؟ برای پسا اسد چه برنامه ای دارند؟ حال که این کشور در معرض تجزیه قرار گرفت وضعیت کردها و دیگر اقوام این کشور چه خواهد شد؟ این سوالات را از شعیب بهمن کارشناس آسیای مرکزی جویا شدیم که با هم میخوانیم:
اینده سوریه را با توجه به پیشروی های ترکیه چه طور ارزیابی میکنید؟ این کشور اگر تجزیه شود به چه صورت است و بازیگران ان کدامند؟
هنوز خیلی زود است که درباره اینده سوریه قضاوت کنیم چراکه روند تحولات میدانی در این کشور تازه اغاز شده است. در دوران پسا اسد می توانیم شاهد سناریوهای مختلفی باشیم. در شرایط فعلی حفظ یکپارچگی سوریه برای هیئت تحریرالشام کار بسیار دشواری است به این دلیل که اولا در میان گروههای معارض اسد تنوع قابل ملاحظه ای وجود دارد و در عین حال از حیث قومی و مذهبی؛ یک کشور چند پارچه است. به این معنا که مساله اعراب و علویان، کردها و اهل سنت و همچنین سایر اقلیتهای قوی مانند ترکمانها، موضوعاتی هستند که باید درباره اینده این کشور در نظر داشت. بنابراین اینکه یک اجماعی درباره سوریه بین مذاهب و اقوام حاصل شود، کار دشواری است. در این میان موضوع توانایی کنترل تحریرالشام و سامان دادن به اوضاع هم بسیار مهم است که هم می تواند باعث اعتراضات داخلی شود و هم چالشهایی را برای ایجاد یک دولت متمرکز ایجاد کند. از سویی دیگر تجاوزات خارجی به ویژه اسرائیل تاثیر بسیار دارد. علاوه بر ویرانی زیرساخت ها و صنایع نظامی و غیر نظامی و اشغال بخش هایی از خاک سوریه کار تحریرالشام را برای ایجاد یک حکومت یکپارچه را دشوار می کند که احتمالا در بدو کار با اعتراضات مردمی مواجه شود. حال اگر سناریوی تجزیه کشور پیش رود؛ سوریه به سه واحد سیاسی کوچکتر تجزیه میشود. یک بخش کردی، یک بخش سنی و بخش دیگر علوی نشین خواهد شد که در حال حاضر در بخش علوی نشین واقعیت این است که آنها با اهل تسنن تعارضاتی دارند، به هرحال این وضعیت ریشه تاریخی دارد که علویها به واسطه خاندان اسد تا کنون قدرت را در دست داشتهاند. در عین حال بقایای دولت پیشین؛ مانند ارتش و نظامیان حکومت با توجه به اینکه از بدنه علویان هستند دراین حوزه تاثیر گذار هستند و می توانند مساله علویان را جدی تر حل کنند. نکته قابل توجه اینه که هریک از این سه گروه توسط بازیگران خارجی هم حمایت می شوند؛ کردها با پشتوانه امریکا، اهل تسنن؛ ترکیه و برخی از کشورهای عربی که تعدا این کشورها ممکن است افزایش پیدا کند. علویان هم که حمایت روسیه و ایران را دارند.